شاید شما از سرویسهای زیادی برای زندگی شخصی یا کسبوکار خود استفاده میکنید که مدل پرداختی اشتراک محور (subscription-based) دارند. یعنی شما مبلغی رو در بازههای زمانی مشخص برای استفاده از خدمات یا کالاهای اون سرویس پرداخت میکنید. به طور مثال میشه به سرویسهای تماشای آنلاین فیلم و سریال یا عضویت در باشگاههای ورزشی و حتی اجاره سرور برای کسبوکارتون اشاره کرد. اما مدل پرداخت دیگری به نام Pay-as-you-go (PAYG) وجود دارد که بیزینسهای آنلاین در سالهای اخیر تمایل زیادی به استفاده از آن دارند.
این مدل پرداختی که به مدل usage-based یا consumption-based هم معروف میباشد، کاربران رو قادر میسازد تا بر اساس میزان استفاده، هزینه پرداخت کنند. به طور مثال یک سرویس ذخیره ابری براساس میزان حجم مورد استفاده مشتریان، آنها را شارژ میکند یا یک اپراتور تلفن همراه بر اساس تعداد دقایق مکالمه قبض صادر میکند. در این روش هیچ هدر رفت منابعی وجود ندارد و مشتری براساس آنچه واقعا مصرف کرده است، هزینه میکند. در این روش کاربر با یکبار پرداخت، میتواند شروع به استفاده از سرویس نموده بدون اینکه متعهد به تمدید آن سرویس باشد. شرکتهای معروفی مانند Amazon Web Service در حوزه پلتفورم رایانش ابری، MailChimp در حوزه اتوماسیون ایمیل مارکتینگ، Stripe در حوزه سرویسهای مالی از این مدل پرداختی استفاده میکنند. مدل پرداختی PAYG به دو روش کار میکند:
- مشتریان قبل از شروع به استفاده، به میزانی که تمایل دارند از سرویس یا محصولات استفاده بکنند، حساب خودشان رو شارژ میکنند.
- مشتریان در انتهای بازههای زمانی مشخص (مثلا یک ماه) بر حسب میزان استفاده، هزینه پرداخت میکنند.
در این روش مشتریان با هزینه کمتری میتوانند شروع به استفاده از سرویس بکنند و در بازه زمانی کوتاه از هزینهای که کردند بازخورد بگیرند و در صورت تمایل به استفاده از سرویس ادامه بدهند. این موضوع در کنار عدم تعهد بلند مدت باعث میشود مشتری در هنگام انتخاب برای شروع، کار راحتتری داشته باشد. همچنین در این روش مشتریان کنترل بیشتری روی میزان استفاده و هزینه خودشان دارند.
یکی از حوزههای پیشرو در استفاده از مدل پرداختی PAYG، صنعت نرمافزار به عنوان سرویس یا Software as a Service میباشد. نکته قابل توجه در شرکتهای این حوزه که از مدل PAYG استفاده میکنند، این هست که به میزانی که شما استفاده بیشتری از خدمات آنها میکنید، قیمت هر واحد مجزا آن خدمت یا نرمافزار کاهش پیدا میکند. به طور مثال در مورد شرکت سرچیا طبق یک طرح پلکانی مشخص، با افزایش تعداد کوئریهای پردازش شده، شما مبلغ کمتری به ازای هر کوئری پرداخت میکنید. این نکته به شما هنگام رشد کسبوکار خودتون کمک فراوانی میکند چرا که باعث ذخیره نقدینگی میشود. در ضمن ماهیت عدم تعهد طولانی مدت از دو جنبه حائز اهمیت هست. اول اینکه این آزادی را به مشتری میدهد که در هر زمانی امکان عدم استفاده از سرویس برای او فرهم است و از طرف دیگر شرکت برای تداوم استفاده مشتریان خودش لازم است سرویس باکیفیت ازائه بدهد و از رضایت مشتریان خودش اطمینان داشته باشد.
با توجه به مزیتهای بحث شده در مورد این مدل پرداخت، شرکت سرچیا از ابتدای فعالیت خودش، مدل پرداختی Pay as you go رو ارائه میدهد. از این طریق کسبوکارها با آسودگی خاطر بیشتر و با سرمایهگذاری اولیه کمتر، میتوانند شروع به استفاده از سرویس سرچ بکنند. علاوه بر آن، به اندازه مصرف واقعی خود هزینه بکنند و تاثیرش رو در افزایش نرخ تبدیل کسبوکار خود مشاهده نمایند.